How Super-cycle affected Investor’s decision- making: Case of Mongolia

by in 0










Tugrug depreciation, Macro destabilization, Value of Money

by in 1


























Why Peruvian gold mining resembles Mongolian case too? Peru exports more illegal gold than cocaine, and it’s the world’s biggest exporter of cocaine http://bbatjargal.blogspot.com/2013/09/blog-post.html

by in 0

An article from Quartz 
OLD YELLER

Peru exports more illegal gold than cocaine, and it’s the world’s biggest exporter of cocaine

By Roberto A. Ferdman 10 hours ago

How long will countries around the world continue to look the other way? Reuters/Mariana Bazo
 
Peru isn’t merely one of the world’s largest exporters of gold—it’s also one of its dirtiest.
+

According to a recent report by international labor watchdog Verité, over 20% of the gold being mined in Peru is produced illegally. It’s higher in remote, hard-to-monitor regions; in Madre de Dios, for example, where nearly a billion dollars worth of gold was mined last year, as much as 97% of gold production is illegal. In total roughly $3 billion in illegal gold was not only mined, but exported out of the country in 2011.
+

In total, Peru now exports more illegally produced gold than cocaine, which is staggering, considering that Peru happens to be the world’s largest exporter of cocaine.
+

The working conditions in Peruvian mines, which often include severe isolation, staggering amounts of child labor, extreme cases of overworking, and countless incidences of forced labor and abuse, rival those of most any poorly-regulated industry around the world, Quinn Kepes, the report’s lead researcher, said in a statement. “Verité has done research on forced labor in places like Bangladesh, Guatemala, Bolivia, Liberia and the US. I haven’t seen anything this bad,” he said.
+

The industry employs tens of thousands of child workers. In many cases, they are lured with promises of lucrative salaries and plush treatment, only to find themselves working far more hours than is legal and for a good deal less than minimum wage. To conceal their growing illegal workforce, mining companies have begun to pay workers under the table in gold, which the workers often end up having to sell at a discount, the report notes.
+

Peru’s mountainous geography and complex land regulations make such abuses hard to control. “Many of the mining camps lack a police presence and authorities lack the resources, and in some cases are afraid, to visit mines located deep within the dense Amazon jungle or on protected lands,” the report says.
+

South America-Peru
It has been just as hard for Peru’s government to keep tabs on gold exports. That it alarmingly easy for small and large-scale miners alike to sell their dirty gold. Much of it is laundered by legitimate, large business, which then mix it in with legally produced gold exports. The result is an inseparable mass of bullion.
+

Much of this gold gets to Switzerland, where it’s refined or used in luxury goods like watches and jewelry. In 2011 alone, Peru exported 25 tonnes (27.6 tons) worth over $1 billion to Switzerland, according to local environmental news outlet Info Región. (Spanish link) In total, Peru exports roughly $6 billion in gold to Switzerland every year. “Billions of dollars in illegally produced gold has made its way from Peru to Switzerland. Once it is melted down, we have no way of tracing it back to its country and region of origin,” Kepes says in the statement.
+

Peru exports gold to the likes of Canada and the US, too. It is reported to have the largest undiscovered gold reserves of any country in the world, and received roughly $53 billion in mining investments in 2012 to capitalize on that. It’s becoming all the more imperative that the country’s government work to crack down on the illegal practices that continue to stain its dangerously lucrative gold industry.

2008-2009 оны эдийн засгийн хямрал, түүний ерөнхий шинж төлөвийн талаар

by in 0


2008-2009 оны эдийн засгийн хямрал, түүний ерөнхий шинж төлөвийн талаар

Өнөөгийн Монголд үүсээд байгаа эдийн засгийн хүндрэлтэй нөхцлийг авч үзэхээс өмнө 2008, 2009 онуудад болсон хямрал юунаас болсон, бидэнд ямар сургамж үлдээснийг эргэн санах хэрэгтэй.

-       Ам.долларын ханш чангарсан: Эдийн засгийн өсөлт 2005 онд  6.2%, 2006 онд 8.4%, 2007 онд 9.9% болж эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийн суурь тавигдаад байсан. 2008 оны эхэнд дэлхий даяар ам.доллар бусад валютын эсрэг хүчтэй суларсан. Жнь 2008 оны 10 сард 1 ам.доллар 1.5 евротой тэнцэж байсан.  АНУ холбооны нөөцийн сангаас авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний дүнд 2008 оны 11 сарын 10-ны өдөр 1.28 болтлоо өссөн. Үүнийг дагаад төгрөгийн ам.доллартай харьцах ханш суларч эхэлсэн.

-       Дэлхий даяар хүнсний үнэ огцом нэмэгдсэн: 2008 онд дэлхий даяар хүнсний (цагаан будааны үнэ 130%) болон нефтийн бүтээгдэхүүний үнэ огцом нэмэгдсэн нь манай улсад сөргөөр нөлөөлсөн. Инфляци 2008 оны 2 сард 17.9%д, 12 сард 20.7%-д хүрэв. Үүний эсрэг гурилын импортын татварыг түр хугацаанд тэглэн, нефть бүтээгдэхүүнийг НӨАТатвараас чөлөөлж, нефть импортлогч нарт татаас олгов. Мөн 2 сарын нөөц бүрдүүлэв. Гаднаас импортлогдож буй хүнсний инфляцийг тогтоон барих гэж оролдох нь буруу гэж үзсэн. Ийнхүү оролдох нь бидний хүч хүрэхгүй буюу хэт өндөр зардалтай, үр дүн багатай, тогтвортой бус арга хэмжээ болохоор байсан. Богино хугацаанд шатахууны болон гурилын нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авч үнийг тогтворжуулж чадсан. Дунд хугацаанд Атрын 3 аян хэрэгжүүлсэнээр хүнсний нийлүүлэлтийг тогтворжуулах баттай суурийг тавьсан.

-       Мөнгөний нийлүүлэлт огцом нэмэгдсэн байсан: Төсвийн тэлэх бодлогын (төрөл бүрийн нийгмийн хамгаалалын арга хэмжээ болон ямааны урамшуулал гм) үр дүнд 2008 оны дунд гэхэд зээлийн хэмжээ өмнөх онтой харьцуулахад 66-70 хувь өсчихөөд байсан нь төгрөгийн ханш сулрах нэг шалтгаан болсон байсан. Үүний эсрэг 2008-2009 оны хямралын жилүүдэд Төв Банк бодлогын хүүгээ шат дараалан нэмэгдүүлсээр байсан.
Мөн улам бүр өсөн нэмэгдэж байсан инфляцийг хазаарлах зорилгоор арилжааны банкуудын заавал байлгах нөөцийг нэмэгдүүлэх замаар зах зээлээс тодорхой хэмжээний төгрөгийн нийлүүлэлтийг хумих бодлого хэрэгжүүлсэн.

-       Зэсийн үнэ огцом буурсан (Хамгийн гол шалтгаан): Үүний улмаас төсвийн алдагдал нэмэгдэж, эскпортын орлого буурч ам.долларын хомсдол бий болж эхэлсэн. Төгрөгийн ханш 2004 онд 1209, 2005 онд 1208, 2006 онд 1217 байсан бол 2008 оны 5 дугаар сараас эхлэн суларч 12 гэхэд 1500 хүрсэн бөгөөд энэ хугацаанд Төв банкны цэвэр гадаад нөөцний ½ орчмыг (500 сая ам.доллар) зах зээлд нийлүүлсэн байв. 2008 оны төсөвт зэсийн үнийг 6800 ам.доллар байхаар тооцсон бол 2008 оны 10 сарын эцэст 3700 ам.доллар, 12 сард 2900 ам.долларт хүртэл буурлаа. Улмаар 2008 оны 2 дугаар сард ам.долларын ханш 1550 төгрөг, 3 сард 1700 төгрөг, 4 сард 1770 төгрөгт хүртэл өслөө. Энэ үед манай гадаад цэвэр нөөц 2 дахин багасч, зөвхөн имдортын худалдаанд зориулан ам.долларыг зах зээлд нийлүүлж байсан.

-       Хямралын эсрэг бодлого, үр дүн: Төсөвт тодотгол хийж төсвийн зардлыг бууруулсан. Мөнгөний нийлүүлэлтийг хумисан. ОУВС-тай хямралын хөтөлбөр яаралтай хэрэгжүүлж 214 сая ам.долларыг маш богино хугацаанд оруулж ирж чадсан. Үүний дүнд ам.долларын ханш тогтворжиж эхэлсэн. Яг энэ үед буюу 2009 оны 4-5 саруудад зэсийн үнэ аажмаар нэмэгдэж эхэлсэн. 2008, 2009 оны хямрал голлох экспортын үнэ огцом унасанаас экспортын орлого эрс багасч дотоод валютын зах зээл дээр ам.долларын хомсдол үүссэн үндсэн шалтгаантай (үүнээс гадна дэлхий даяар доллар үнэтэй болж байсан болон инфляци өндөр бсан). Өөрөөр хэлбэл энэ нь голчлон биднээс үл хамаарах гадаад хүчин зүйлээс шалтгаалсан хямрал байсан.

ANALYSIS ON DRAFT LAW ON OPENNESS IN GOLD TRADE, MONGOLIA

by in 1


UNDERPINNING RATIONALE OF THE DRAFT LAW


After the Soviet era, Mongolian economy has experienced shock therapy to sustain the import of critically important food supplies.  Among other drastic measures the Government of Mongolia has started “Gold Program” which in turn increased the gold mining 15 times within 9 years. This Program benefited not only the entrepreneurs but also enabled higher international net reserve at the Central Bank.

Till year 2000, the Central Bank was the only legal purchaser and exporter of gold. In 2000 there were gold trade liberalization policy changes made to relevant laws authorizing the commercial banks a mandate to purchase and export the gold.

As the gold mining blossomed in Mongolia the gold price soared progressively at the international market the Parliament of Mongolia has enacted “68% Windfall profit tax” asserting the need to impose additional rent on the windfall revenues. Consequently, the gold mining and trade has started quietly go underground avoiding all legal frameworks including taxes. In 2005 the Central Bank had been purchasing 15.2 metric tons of gold and gradually it reached 2.0 tons in 2010.

This dramatic slump was also affected by another law against environmental damages named “Gold Mining Ban in river basins and neighboring forest areas” enacted in 2009. In the underground gold market the trade goes smoothly with only 8% charges where the total effective tax on gold is 22%.

Giving the current macroeconomic hurdles along with sharp national currency depreciation, The Government prepared an amendment to lessen the mining royalty on gold from current 5% down to 2.5% and to repeal the progressive royalty, which is imposed subject to price level. (Currently given current gold price the rate is 5%). As a result the Government envisaged the gold miners should sell their gold to the Central Bank.

How Legislators might react on the draft Law?                  


Legislators are quite critical to this draft law due to lack of research and analysis on the gold illegal mining and trade.  .... This means that MPs might need some further analysis and research on the gold mining itself rather than only its royalty rate reduction.

Some MPs have been questioning the ultimate goal of this draft law criticizing the only would be effect to increase the International net reserve of the Central Bank as a short sighted and blinded with fiction.
Genuinely, MPs would prefer to review the gold mining sector related policy within the broader framework of overall mining sector policy and the re-drafted mineral law.

Хөрөнгө оруулалтын хуулийн төслийн талаар санал

by in 0

Эрдэс-түүхий эдийн хөрөнгө оруулалтын орчин болон Хөрөнгө оруулалтын хуулийн төслийн талаар

Улам бүр даяаршиж буй олон улсын бизнесийн орчинд улс үндэстэн бүр харьцангуй давуу тал, өрсөлдөх чадвар, хуулийн таатай орчноороо шинэ хөрөнгө оруулалтийг уриалан дуудаж уралдан хөгжиж байна.

Энэхүү уралдаанд оролцогч Монгол Улсын хувьд харьцангуй давуу тал нь уул уурхайн арвин баялаг нөөц юм. Өөрөөр хэлбэл Монголын ашигт малтмалын баялаг л гадаадын хөрөнгө оруулагчдын сонирхолыг татаж байна.

2012 оны байдлаар дэлхийн 4 улс тутамын нэг нь уул уурхайн салбараас экспорт болон эдийн засгаа тэтгэх бүтэцтэй болсон байна.[1] Тиймээс Монгол улс дэлхийн болон бүс нутгийн хэмжээнд 50 гаруй улс орнуудтай уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын таатай орчныг бүрдүүлэх чиглэлээр өрсөлдөж байна гэж ойлгож болно. Ийнхүү өрсөлдөхдөө тогтвортой байдал, татварын ачаалал гэсэн 2 үндсэн үзүүлэлтийг харгалзан үздэг. (мэдээж бусад үзүүлэлтүүд бий)

Тогтвортой байдалд улс төр, эдийн засаг, хууль эрх зүй, нийгмийн өргөн хүрээг хамарсан тогтвортой байдлыг авч үздэг бөгөөд эдгээрийн зарим үзүүлэлтээр манай улс сүүлийн жилүүдэд сүүлийн эгнээнд багтах болсон. Монгол Улсын гадаад хөрөнгө оруулалтыг татахад тогтвортой байдлыг хангах нь зөвхөн татварын тогтвортой байдлаар хязгаарлагдахгүй нэлээд өргөн хүрээтэй асуудал юм. Ялангуяа нийт гадаадын хөрөнгө оруулалтын 80 орчим хувийг хамарч буй уул уурхайн салбарыг зохицуулах Ашигт малтмалын хуулийг шинэчлэн найруулах ажил 3 жил үргэлжилж байгаа нь нийт гадаад хөрөнгө оруулалт буурахад голчлон нөлөөлжээ.

Татварын ачааллыг, уул уурхайн компануудаас төсөвт төвлөрүүлсэн нийт татварын орлогыг уул уурхайн салбарын татварын өмнөх ашигт харьцуулан тооцдог (average effective tax rate) бөгөөд манай улсын хувьд ойролцоогоор 45-50% байна. Монгол улс Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын хувь хэмжээний хувьд дэлхийд бага татвартайд тооцогдож байгаа боловч уул уурхайн салбарын татварын ачааллын хувьд дундажаас нэлээн дээгүүр байна. Учир нь а) Монгол улс уул уурхайн эцсийн бүтээгдэхүүний экспортыг дэмжих бодлогын үүднээс уул уурхайн салбарыг Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлсөнтэй холбоотойгоор тухайн компаниуд худалдан авалтдаа төлсөн Нэмэгдсэн өртгийн албан татвараа хасах боломжгүй болж татварын ачаалал нэмэгдсэн б) нөөцийн төлбөрийг цэвэр борлуулалтаас бус нийт борлуулалтаас тооцдог, мөн өсөн нэмэгдэх нөөцийн төлбөр ногдуулдагтай холбоотой.

Хөрөнгө оруулалтын хуулийн төсөлд уул уурхайн томоохон хөрөнгө оруулалтын орчныг хэр оновчтой тусгасан бэ

Манай улсад орж буй гадаадын хөрөнгө оруулалтын 80 орчим хувь нь уул уурхайн салбарт орж ирж байгаа учраас гадаадын хөрөнгө оруулалтын эрх зүйн орчныг шинэчилэх асуудлын 80 хувь нь уул уурхайн салбартай шууд холбоотой гэсэн үг юм.

Уг хуулийн төслөөр 15 тэрбум төгрөг буюу 9 орчим сая ам.доллараас дээш хэмжээний хөрөнгө оруулалтын орчныг 10 хүртэл жилийн хугацаанд тогтворжуулахаар заасан нь бага хэмжээтэй гадаад хөрөнгө оруулалтын төслүүдэд татварын тогтвортой орчныг бий болгох хэдий ч уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалтын төслүүдэд хангалттай тогтворжуулалт болохгүй байх талтай.

Уул уурхайн төслүүд нь а) эхний хөрөнгө оруулалт их шаарддаг б) төслийн ашиглалтын үргэлжлэх хугацаа хэдэн арван жилээр үргэлжилдэг в) төслийн барьж байгуулах хугацаа нь бусад салбартай харьцуулахад урт байдаг г) хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хугацаа нь урт байдаг зэрэг онцлог шинжээрээ бусад салбарын хөрөнгө оруулалтаас ялгаатай байдаг.

Эхний хөрөнгө оруулалтын санхүүжилтийн эх үүсвэрийг ихэвчилэн олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагаас босгох шаардлагатай болдог. Зээл олгох банкууд нэн тэргүүнд тогтвортой байдлыг авч үздэг бөгөөд төслийн хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хүртэл хугацаанд эрх зүйн хувьд тогтвортой байдал нь хангагдсан байхыг шаарддаг. Энэ шаардлага хангагдсанаар уг зээлийн баталгаа, барьцаа нь баталгааждаг байна. Эхний хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хугацаа нь зах зээлийн эрэлт нийлүүлэлт үнэ зэрэг олон хүчин зүйлээс хамаарч өөрчлөгдөж байдаг тул уул уурхайн салбарт эхний хөрөнгө оруулалтаа нөхөх хугацаа 10 жил хангалттай гэж үзэх нь учир дутагдалтай юм.

Иймд 5-10 тэрбум ам долларын эхний хөрөнгө оруулалт шаардсан, 50-80 жил үргэлжлэх уул уурхайн томоохон төслүүдийн хувьд дээд тал нь 10 жилийн тогтвортой байдлын баталгаа олгохоор хуульчилбал тэдгээр төслүүдэд санхүүжилт босгоход хүндрэлтэй болж улмаар үүнээс шалтгаалан уул уурхайн томоохон төслүүдийн хөрөнгө оруулалтгүй болох эрсдэл үүсч болзошгүй. Иймд томоохон гадаадын хөрөнгө оруулалтын төслүүдэд (хэрэв дотоод хөрөнгө оруулагчид ийм хэмжээний санхүүжилт өөрсдөө босгоод оруулаад ирвэл мөн адилхан авч үзэх) тусгайлсан бодлого хэрэгжүүлэх шаардлагатай юм. Эдгээр томоохон хөрөнгө оруулагчдыг дагаж жижиг хөрөнгө оруулагчид орж ирдэг гэдгийг анхаарах хэрэгтэй болов уу. Энэхүү тусгайлсан бодлогод зөвхөн татварын асуудал бус дээр дурдсан бусад асуудлыг цогцоор нь зохицуулах шаардлагатай.

Дүгнээд хэлбэл одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулалтын хуульд Гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээг өндөр тогтоож өгөөд томоохон хөрөнгө оруулагчдад чиглэсэн бодлогоо Ашигт малтмалын хуулийн шинэчилсэн найруулагатай уялдуулан, бусад эрдэс-түүхий эд олборлогч орнуудын хөрөнгө оруулалтын орчинтой өрсөлдөхүйц хэмжээнд татварын болон бусад хөшүүргээр дэмжих чиглэлээр тусган шинэчилэн найруулах нь зүйтэй болов уу.

Манай улс уул уурхайн өрсөлдөх чадвараараа, татварын ачааллаараа бусад эрдэс-түүхий эдийн эдийн засагтай улс орнуудтай харьцуулахад хаана нь явааг иж бүрэн судалсаны үндсэн дээр бид одоо хаана байна, цаашид хэрхэн өрсөлдөх вэ гэдгээ шийдэх хэрэгтэй болов уу. Одоогоор ийм судалгаа хийсэн талаар мэдээ, мэдээлэл сонсогдоогүй. Хугацаа алдалгүй хийх л хэрэгтэй байна. 

Монгол улс яагаад Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах ёстой юм бэ? Гадаадын хөрөнгө оруулалтгүй бол ямар байдалд хүрэх вэ?

Хүн болгон аль болох хурдан хугацаанд амьдралаа сайжруулж, ихээхэн орлоготой болж хөгжихийг хүсч байдгийн адилаар улс орон бүр улам бүр хурдан хөгжихийн тулд бүх бодлогоо чиглүүлж байдаг. Улс орны хувьд хурдан хөгжихийн тулд мэдээж дотоод үйлдвэрлэлээ хөгжүүлж экспортлон орлогоо нэмэгдүүлэхийг нэн тэргүүнд чухалчилахаас гадна бусад улсаас илүү хурдан хөгжих үндсэн нөхцөл нь гадаадын хөрөнгө оруулалтыг өөртөө татах замаар эдийн засгийн эргэлтийг хурдасгах “шар тос”-ыг нэмэгдүүлэх нь юу юунаас чухал юм. Ийм ч учраас дэлхийд тэргүүлэгч гүрнүүд болох Канад, Сингапур зэрэг улсын хувьд ч мөн адил гадаадын хөрөнгө оруулалтыг урих, тэдэнд таатай нөхцлийг олгох бодлогыг маш эрчимтэй хэрэгжүүлдэг байна. Хэрэв гадаадын хөрөнгө оруулалтгүй болвол яах вэ? Маш товчхон бөгөөд тодорхой хариулт нь “тэгвэл яваандаа Хойд Солонгос улс шиг л болно”. Харин асуудалд илүү бодитой хандах үүднээс хэрэв Монгол Улс өнөөгийн бодлогоо үргэлжлүүлэн гадаадын хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулахгүй, царцаасан хэвээр байлгавал яах вэ гэдэг асуултад хариулах нь зүйтэй. Энэ тохиолдолд төгрөгийн ханш үргэлжлэн хүчтэй суларч, инфляци нэмэгдэн эдийн засгийн хямралт байдалд орж эхэлнэ.

Гадаадын хөрөнгө оруулалт нь Монгол улсын хувьд эрсдэлгүй санхүүжилтийн эх үүсвэр юм. Иймд тодорхой хэмжээний томоохон (дор хаяж 500 сая ам.доллар гм) гадаадын хөрөнгө оруулалтыг оруулаад ирвэл тогтвортой, таатай татварын орчинг бий болгодог дэлхий нийтийн хандлагыг сөрөх биш дагах нь зүйтэй болов уу. Гэхдээ хэрэв дотоодын хөрөнгө оруулагчид өөрсдөө гаднаас томоохон хэмжээний (дор хаяж 500 сая ам.доллар гм) санхүүжилт босгоод ирвэл тэрхүү тогтвортой, таатай татварын боломжийг эдлэх бололцоог хангаж өгөх л хэрэгтэй.

Миний бодлоор сүүлийн жилүүдэд манай хууль эрх зүй, татварын болон бусад орчин хэт тогтворгүй байснаас гадаад гэлтгүй дотоодын хөрөнгө оруулагчид ч гэсэн тогтвортой байдлын гэрээтэй болохыг хүсэмжлэх болжээ. Иймд дотоодын аж ахуйн нэгжүүдэд тогтвортой байдлын гэрчилгээ олгож байхын оронд хууль эрх зүй, татварын болон бусад орчин хэт тогтвортой байлгах арга хэмжээ авах хэрэгтэй болов уу гэж бодож байна.




[1] http://www.commonwealthministers.com/images/uploads/documents/169-173.pdf